امروزه حتی دیدن یك تلویزیون سیاه و سفید برای چند ساعت هم سخت است. حال فرض كنید برای سالها مجبور باشید به شكل نادرستی رنگها را تشخیص داده یا بهطور كلی رنگها را نبینید. یكی از بیماریهایی كه در بعضی انسانها بهوجود آمده و مشكلاتی را برای آنها به همراه داشته، كوررنگی است.
البته این نكته حائز اهمیت است كه كوررنگی به معنای وجود دو رنگ سیاه و سفید یا طیفی از آنها نیست بلكه ممكن است در بعضی موارد حتی فرد مورد نظر در دیدن رنگ خاصی با مشكل مواجه باشد. این بیماری هرچند در زنها كمتر دیده شده، اما آمار نشان میدهد كه 8 درصد از مردها به آن مبتلا بوده و از كوررنگی رنج میبرند. محققان سالهاست سعی دارند با دستیابی به روشهای نوینی در زمینه جراحی چشم كوررنگی را از بین ببرند، اما تاكنون موفق به این كار نشدهاند. با وجود این امر بتازگی محققی ایرانی به نام مارك چنگیزی توانسته عینكی را طراحی كند كه قادر است مشكل كوررنگی بعضی مبتلایان به این بیماری را برطرف كند؛ عینكی كه با قیمتی مناسب به بازار عرضه شده و اكنون در اختیار تعداد زیادی از بیمارها قرار گرفته است. این بار قصد داریم به روند شكلگیری و نحوه عملكرد عینكی بپردازیم كه این محقق ایرانی موفق به طراحی آن شده است.
احساسات رنگارنگ
پروفسور چنگیزی كه در شركت 2AI Labs مدیریت بخش شناخت انسانی را برعهده دارد، در ابتدای كار قصد داشته با طراحی این عینك به نكته دیگری دست پیدا كند. طبق گفتههای وی یكی از اصلیترین نشانههای بروز احساسات در بدن انسان مربوط به جریان و گردش خون میشود. بسیاری از احساسهای نمایان شده از طریق صورت بهوسیله انتقال خون و حجمی از اكسیژن در زیر پوست صورت انسان شكل میگیرد. همین امر این شرایط را بهوجود میآورد كه با ایجاد یك دید مناسب، میزان این خون و اكسیژن موجود را سنجیده و درك درستتری از احساسات افراد مختلف داشت. این در حالی است كه بخش عمدهای از شكلگیری احساسات مختلف به وسیله دیدن و شناخت رنگها به وجود میآید. اینكه انسان میتواند رنگهای بیشتری را تشخیص دهد، درست در راستای توانایی بروز احساسات بیشتر است. طبق فرضیه و آزمایشهایی كه انجام شده، هركدام از حیوانات تنها قادر به درك طیف خاصی از رنگها هستند. این امر نهتنها ارتباط مستقیمی با سیستم بینایی حیوانها دارد بلكه یكی از كاربردهای مهم آن در نحوه زندگی و قابلیت تعامل با محیط نهفته است. بهطور مثال حیوانی را درنظر بگیرید كه اگر از دیدی مشابه با انسان بهره میبرد بههیچوجه نمیتوانست غذای مناسبی را در محیط شلوغ جنگل پیدا كند. حال این نكته را در نظر داشته باشید كه ممكن است به اصطلاح كوررنگی حیوان مورد نظر این امكان را برای آن بهوجود آورد كه میوه یا غذای خاصی را در محیط جنگل به شكل بهتری ببیند. این مورد نشان از این دارد كه دیدن رنگ، روی تعامل موجودات زنده از جمله انسان تاثیر بسزایی دارد.
هدفی متفاوت اما نتیجهای مهم
حال با در نظر گرفتن این نكته كه پروفسور چنگیزی قصد داشته با این عینك احساسات انسان را بهتر درك كند، نهتنها در راستای اهداف پزشكی قدم برداشته بلكه به نوعی مشكل كوررنگی افراد خاصی را نیز برطرف كرده است. پیشتر اشاره كردیم كه تمركز خون و اكسیژن در صورت هدف اصلی تحقیقات بوده. همین مورد دو فیلتر سبز و قرمزرنگ را در طراحی این عینك ملاك قرار داده است. فیلترهایی كه برای تشخیص اكسیژن و خون به كار رفته و اكنون در راستای هدف دیگری كارساز شدهاند. این دو فیلتر كه Oxy Iso و Oxy Amp نام دارند به ترتیب برای تشخیص میزان خون و اكسیژن به كار رفتهاند كه تركیب رنگی قرمز و سبز را تقویت میكنند.
این نوع از كوررنگی متداولترین آن در میان بیماران اینچنینی بوده و درمان آن مطمئنا میتواند نقش بسزایی در بیماریهای مرتبط با چشم ایفا كند. در این میان تنها نكته قابل اشاره این است كه استفاده از عینكهای موجود كه 190 پوند قیمت دارد، هرچند رنگ قرمز و سبز را تقویت میكند، اما در ادامه قابلیت تشخیص رنگهای آبی و زرد را دچار افت میكند. چنگیزی توضیح داده كه محققان شركت 2AI Labs با آزمایش روی بیماران مختلف به توانایی ساخت این عینك دست یافته و مطمئنا در آینده نیز میتوانند مشكل به وجود آمده در تشخیص رنگهای دیگر را نیز بهكلی حل كنند.
منبع:جام جم
وبسایت مهندسی پزشکی مهندسی زندگی
